PARKİNSON HASTALIĞI NEDİR?
Beyinde dopamin adı verilen maddeyi üreten hücrelerin bozulması sonucu parkinson hastalığı ortaya çıkar. Dopamin, beyin hücreleri arasında elektriksel iletişimi sağlayan maddelerden birisidir. Dopamin ile çalışan beyin bölgeleri, hareketlerimizin amaca uygun yapılmasını sağlayan yani bir bakıma hareketimizin ince ayarını sağlayan bölgedir. Parkinson hastalığı çoğunlukla kendini 60 yaş sonrası kişilerde, hareketlerde yavaşlık, dinlenme halindeyken titreme, psikiyatrik rahatsızlıklarla gösterir. Ancak genetik nedenlerle 40’lı yaşlarda da rastlanabilir. Tedavide ilk seçenek ilaçlardır.
PARKİNSON BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastaların, hareketleriyle ilişkili olan klasik bulguların yanında birçok farklı şikayeti de olabilir.
Genel olarak bulguları şu şekilde listelenebilir:
- Hareketlerde yavaşlama (bradikinezi)
- Titreme (tremor)
- Katılık (rijidite)
- Zaman zaman ayakta durmada zorluk yaşama (postural instabilite)
- Zamanla yürürken kol sallanma hareketlerinde azalma veya kayıp
- Adımlarda küçülme
- Yürümeye başlamada zorluk
- Düğme iliklemede ya da açmakta zorlanma
- Yatakta dönmede ya da otururken kalkmada güçlük
- Maske yüz ifadesi
- Alçak ve kısık ses tonu ile konuşma
- El yazısında küçülme
- Öne doğru eğilme/kamburlaşma olabilir.
Bunların yanısıra, bilişsel fonksiyonlarda azalma, yorgunluk, davranış bozuklukları, depresyon, anksiyete, görme ile ilgili bozulmalar, kilo kaybı, uyku anormallikleri ve ağrı gibi ek bulgular görülebilir.
Parkinson Hastalığının Tanısı
Parkinson tanısı, hekim tarafından hastanın klinik hikayesinin dinlenmesinin ardından yapılacak nörolojik muayene ile konulur. Hastalara MR, kan tetkikleri, lomber ponksiyon (bel bölgesinden bir iğneyle omurga kanalına girilerek beyin-omurilik sıvısı alınması işlemi) gibi ek tetkikler uygulanabilir.
Parkinson Hastalığının Tedavisi
Hastalığın belirtileri ortaya çıkar çıkmaz nöroloji uzmanına başvurmak, tedavi açısından son derece önemlidir. Erken dönem tedavi, hastalığın ilerleyişini yavaşlatırken hastanın hayat kalitesini de artırır. Hastalığın evrelerine göre uzman hekim tarafından pek çok farklı tedavi yöntemi uygulanabilir. Parkinson tedavisinde öncelik ilaçtır. İlaç tedavisi ile beyindeki dopamin maddesinin üretim açığı kapatılır. Tedavide hastanın yaşı, hastalığın belirtileri ve evresine bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenir. İlaç tedavisi ile şikayetlerin ortadan kalkması sağlanır ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır. Ancak hastalık düzelmiyorsa ya da ilaç kullanımı ile ilişkili yan etkiler ortaya çıkmışsa; cerrahi tedavilere de başvurulabilir. Hastalık yavaş seyrederek ilerlediği için hastanın sürekli olarak hekim takibinde olması gerekir. Parkinson yaşam kalitesini zamanla düşüren bir hastalık olduğu için aile bireylerinin bilinçlenerek hastaya gerekli desteği vermeleri, tedavinin doğru uygulanmasını sağlamaları gerekir.
Egzersiz Yapmak
Parkinson hastalığı ile mücadelede erken teşhis, uygun ilaçlarla doğru tedavi seçimi, doğru beslenme, fizyoterapi ve egzersiz çok önemlidir.
Fizyoterapist tarafından hastalığın evresine ve kişinin durumuna göre düzenlenen hareketler, yorgunluk yaratmayacak aksine zindelik kazandıracak niteliktedir. Egzersiz sayesinde yürüyüş, denge ve duruş düzelebilir. Ayrıca hastalığın depresyon, durgunluk, yorgunluk ve kabızlık gibi başka psikolojik ve fizyolojik tepkileri de olumlu yönde etkilenebilir.
11.04.2024