15 EYLÜL PROSTAT KANSERİ FARKINDALIK GÜNÜ
Üroloji Anabilim Dalı Bölüm Başkanı değerli Hocamız Prof. Dr. Levent IŞIKAY 15 Eylül Prostat Kanseri Farkındalık günü dolayısıyla Bilgilendirmede bulundu.
PROSTAT KANSERİ NEDİR?
Prostat kanseri sadece erkeklerde bulunan prostat dediğimiz organın malignitesi yani tümör yapıları oluşturması sonucu meydana gelen kanserdir. Özellikle 40 yaşını geçmiş erkeklerde karşımıza çıkabilmesi mümkün olan bu hastalık erken dönemlerinde hiçbir belirti vermeyebilir. Bu nedenle 40 yaşından sonra hastalara PSA ile tarama yapılmaya başlanır. PSA takibi bizim için prostat kanserinin teşhisinde ve takibinde çok önemli bir parametredir.
PROSTAT KANSERİNİ HANGİ SIKLIKTA GÖRÜYORUZ?
Bunu istatistik olarak söylemek gerekirse dünyada en sık görülen kanser türüdür ve yine dünyada erkeklerdeki kanser ölümleri sıralamasında 5. sıradadır. Amerika da erkeklerde kanser ölümlerinde ikinci sıradadır.
PROSTAT KANSERİNDE ERKEN TANININ ÖNEMİ NEDİR?
Prostat kanserinin erken kanısı fevkalade önemli!
İki Sebeple önemli:
- Hastaya erken tanı konulabilirse cerrahi yolla ve radyoterapi yoluyla bu hastalıktan kurtarmamız mümkün yani mutlak kür ile tamamen hastalıktan arınmış hale getirilebilir.
- Erken dönemde tanı konulmazsa bu hastaların tamamen kurtarılması ortadan kalktığı gibi uzun yıllara yayılabilecek kemoterapi, radyoterapi yada kombine terapi gibi bazı tedavileri uygulamamız gerekebilir.
PROSTAT KANSERİNİN YAPISI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ NASILDIR?
Prostat kanserinin davranış olarak fevkalade yavaş ilerleyen bir yapısı vardır. Aslına bakarsanız bir pankreas kanseri ya da mide kanseri gibi değildir. Bu açıdan şanslıyız. Biz hastaları geç dönemde yakalasak bile uygulayacağımız uygun tedavi yöntemleriyle; radyoterapi, kemoterapi veya hormonaterapi gibi. Hastalığı belli bir seviyede tutabiliriz.Ki, bizimde en sık kullandığımız tedavi yöntemlerinden birisi tabi hastalığın derecesine bağlı olarak hormono terapidir.
NEDİR HORMONOTERAPİ?
Erkeklere has ve hormon tabanlı bir bir hastalık olduğu için erkeklik hormonu seviyesini baskılarız bunun içinde çeşitli ilaçlar kullanırız yada.. Cerrahi olarak testisleri ( erkek yumurtalarını) çıkartırız. Buna orşiektomi denir eğer hasta orşiektomiyi kabul etmez ise ilaçla testosteron seviyesini baskılarız buna da medikal orşiektomi denir.. Buda hastalığın alevlenmesini geciktirir. Yani burada hastalığı tamamen bertaraf etmiyoruz ama bu seviyede hastalığın tamamen alevlenmesini geciktiriyoruz.
BİZİM İÇİN EN ÖNEMLİ ŞEY PSA TAKİBİ
PEKİ NEDEN ORTAYA ÇIKIYOR BU PROSTAT KANSERİ?
Prostat kanserinin ortaya çıkmasındaki en büyük etkenlerden bir tanesi erkeklerdeki testosteron hormonudur. Ayrıca bunun dışında bazı genetik deformasyonlar, ırk, beslenme gibi faktörler de söz konusudur.
PEKİ BU HASTALIKTA ERKEN TEDAVİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
NEDEN FARKINDALIK YARATMAYA ÇALIŞIYORUZ?
Aslında kendimize sormamız ve cevaplamamız gereken soru bu!
Yılda iki kere basit bir test olan PSA testiyle tespit edebileceğimiz bir hastalık.
Bu tespiti erken dönemde yakalayamazsak tedavi edebileceğimiz bir hastalığı yıllarca çok çeşitli ilaçlar yada çeşitli kombinasyonlar kullanmak yoluyla ülke ekonomisine külfet getirecek hale getiriyoruz. halbuki biz erken dönemde yakalarsak radyoterapi yada radikal prostatektomi dediğimiz bir ameliyatla hastalığı tamamen kür haline getirebiliriz. Ve bundan sonra zaten hastaların kullanacağı herhangi bir ilaç olmayacağı içinde maliyet olmayacaktır.
Halbuki diğer türlü hormonoterapi ve kemoterapi için kullanacağımız ilaçlar ve takipte kullandığımız ileri inceleme metodları ciddi bir maliyet getirir. Hem hastalığın erken yakalanması hem olası yan etkilerimden kaçınmak hem de maliyet unsuru düşünüldüğünde bireylerin bilinç düzeyini artırmak çok önemlidir.
PSA, Prostat muayenesi ve gerekli durumlarda Prostat muayenesi tanı için şatttır!
Bu açıdan bugün bütün ürologların, asistanların ve hastalarımızın da iyi bilmesi gereken bir konu PSA tarama testinin önemidir.
Bir kere en önemli konu şu;
Hastalar açısından prostat kanseri prostatın iyi huylu büyümesinden farklı bir semptom vermez bu sebeple hastanın prostat kanseri olduğunu fark etmesi çok güçdür. PSA bir tarama testidir. Tarama testinin burada çok önemli bir etkisi var. Bir diğer ve çok önemli husus muayenedir. Hastaların çok hoşlanmadığı ancak hastalığın erken teşhisi açısından çok önemli bir muayene metodu olan rektal tuşe yani parmakla prostat muayenesi de mutlaka yapılmalıdır. Prostat Kanseri dünyada gerçekten tarama testi açısından en şanslı kanserlerden bir tanesidir. Muayenesi biraz hoş olmasa da en azından parmağımızla ulaşabildiğimiz bir noktada olan organdır. Bir tarafı rektumda diğer tarafı mesane tarafında olan bir organ. Onun için rektumdan prostata yaklaşıp muayene ediyoruz. Oradaki olağandışı bir sertlik bizi prostat kanserinden şüphelendiriyor ise bunlara da biyopsiyle histopatolojik tanılarını koyuyoruz
Ancak burada tedavi metotları açısından dikkat ettiğimiz bir diğer husus hastanın yaşıdır.
Hastanın yaşına göre özellikle hasta yetmiş yaşını aşmışsa pek cerrahi tedavi uygulamıyoruz.
PEKİ NEDEN UYGULAMIYORUZ? HOCAM HERKESE UYGULAYABİLİRSİNİZ?
Bu durumda bizim için beklenen ömrün 10 sene ve üzerinde olması lazım. Diyelim ki hasta size geldi 80 yaşında prostat kanseri tanısı konuldu. Bu hastalara radikal prostektomi yapmıyoruz çünkü beklenen ömür Türkiye’deki ortalamalara göre 10 yılın üzerinde değil. Bu hastalara palyatif kemoterapi radyoterapi yada hormonoterapi gibi uygulamalarda bulunuyoruz.
40 YAŞ VE ÜZERİNDE İSENİZ LÜTFEN DÜZENLİ OLARAK PSA TESTLERİNİZİ YAPTIRIN.
Farkındalık oluşturma adına yapmış olduğu bilgilendirmeden dolayı Üroloji Anabilim Dalı Bölüm Başkanı değerli Hocamız Prof. Dr. Levent IŞIKAY’a teşekkür eder, hastalarımıza sağlıklı günler dileriz.
15.09.2023