AMELİYATHANE

                                              YOZGAT  BOZOK ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ

                                                           AMELİYATHANE PLAN VE İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ

Hastanemiz ameliyathane bölümünün amacı;  hastalarımızın  ameliyata uygun ve güvenilir şekilde hazırlanması sağlamak, hastaların ameliyat ihtiyaçlarını temin ederek, mevcut alet ve malzemenin bakım onarım ve sterilizasyonu sağlanarak, hastanın ameliyatının güvenli cerrahi esasları çerçevesinde sorunsuzca tamamlanmasını sağlamaktır.

AMELİYATHANE ALANLARI:

1.Steril (Birinci) Alan:

• Ameliyat odaları ve cerrahi el yıkama işleminin yapıldığı, ayrıca ameliyat sırasında kullanılan malzemelerin muhafaza edildiği depoların olduğu  alanlardır.
• Girişinde otomatik kapı bulunur.
• Kesinlikle maske, bone ve ameliyathane forması olmadan girilmez.
• Ameliyathane personelleri haricinde hiç kimse giremez.
• Yiyecek bulundurulması ve bunların tüketilmesi kesinlikle yasaktır.

Personel için steril alan: Yarı steril alanın bitiminden başlayan ameliyat odaları, koridorlar, steril malzeme odaları ve malzeme dolapları steril alan kabul edilir.

Hasta için steril alan: Personel için steril alan kabul edilen yerlerle aynı bölümlerdir. Hastalar  bu bölümde  sedye üzerinde ve ameliyat önlüğü, bonesi takılı vaziyette bulunabilirler.

2.Temiz (İkinci) Alan:

• Steril ve steril olmayan alanlar arasında kalan alandır.
• Bu alan hasta transfer kapısı,ameliyat odalarına giden koridor ve dinlenme odaları bulunmaktadır.
• Nonsteril alanda giyilen ayakkabı ile bu bölüme basılmaz. ,
• Bu bölümde ameliyat forması dışında bir giysi ile bulunulmaz.
• Bone kullanılması zorunludur.

3.Steril Olmayan (Üçüncü/Temiz Olmayan/Kirli) Alan:

• Ameliyathanenin diğer bölümler ile bağlantısının sağlandığı alanlardır.
• Ameliyathanenin giriş kısmı olup hasta ve personel giriş kapıları bulunmaktadır.

PERSONEL İÇİN KİRLİ ALAN:

• Personel giriş kapısı , koridoru, bay-bayan asepsi odası  bu alandadır.
• Bu alanda asepsi odasına geçilerek ameliyathane formaları giyilir,bone ve maske takılır.
• Yarı steril alana geçiş yapılırken, giriş platformuna gelindiğinde platformda ayakkabılar ve kirli terlikler elle alınarak ameliyathane terlikleri giyilir. Ayakkabılar ve kirli terlikler personel ayakkabı dolaplarına bırakılır. Bu alandan TEMİZ (İKİNCİ)ALANA ameliyathaneye ait terlikler giyilerek geçilir.

HASTA İÇİN KİRLİ ALAN:

•  PRE-OP BÖLÜMÜ (Cerrahi uygulama öncesi hastanın bulunduğu alan)
• Ameliyathanenin hasta giriş kısmı olup,sedye transferi için kapılar bulunmaktadır.
• Hastanın ameliyathane temiz alana sevkinde kullanılan kızaklı sedyenin getirilip, ameliyathaneye hastaların transfer yapılmaktadır.
• Hasta bu alana ameliyata hazır bir şekilde ( ameliyat hasta önlüğü, bone ), hastanın dosyası sağlık çalışanı ile beraber gelir..
• Ameliyathane bölümünde PRE-OP’ta görevli sağlık çalışanı; hastanın ad ve soyadını doğrulayarak, hangi bölümden ameliyat olacağı teyit edilerek ve hastanın öyküsü fiziksel durumu hakkında bilgi alınarak ameliyat öncesi hazırlığı yapılan hasta dosyada bulunan teslim formu imzalanarak ameliyathaneye transferi sağlanır.
• Hasta giriş kapısından sedyenin tekerlekli alt bölümü dışarıda kalır, nonsteril ile yarı steril alan arasındaki bariyerden sedye transferi ile TEMİZ (İKİNCİ) ALANA alınır. Hasta bu alanda kesinlikle yürütülmez.

CERRAHİ SÜREÇLER

Ameliyat Hazırlıkları:

Cerrahi müdahaleler de uygun cerrahi girişimin seçilmesi için hasta değerlendirmesi temel alınmaktadır. Müdahalenin seçimi; hastanın öyküsü ,fiziksel durumu ve tanısal veriler kadar müdahalenin hasta için riskleri ve yararlarına bağlıdır. Müdahale seçiminde ,başvuru bulguları, tanısal test ve diğer kaynaklardan gelen bilgiler de göz önüne alınmaktadır.

Planlı Ameliyatlar:

• Ameliyat öncesi karar verilen hasta ameliyat günü ve saati hakkında bilgilendirilir.
• Ameliyat kararını ilgili konuda uzman hekim verir.
• Hasta ameliyatından en az bir gün önce; anestezi hekimi tarafından hastayı değerlendirir, Anestezi güvenlik kontrol listesi formu doldurulur. Ameliyat uygunluğu için Anestezi uzmanı tarafından karar verilirse ameliyat hazırlık işlemleri yürütülür.
• Anestezi onayı alan hastaların listeleri 1 gün öncesinde saat 15:00’ a kadar servisler tarafından ameliyathane sekreterliğine gönderilir ve ertesi günün ameliyat listesinin planlaması ve organizasyonu yapılıp gerekli onaylardan sonra tüm servislere dağıtılır.

Acil Ameliyatlar:

• Hastanemizde ayaktan ya da yatarak tedavi gören hastaların ani gelişen durum değişikliği vb. durumlarda acil operasyon girişimini tanımlar.
• Acil bir hastaya cerrahi müdahale gerektiğinde, değerlendirme süreci kısa bir zaman diliminde

yapılmalıdır.

• Hasta ya da yakını tarafından ameliyat öncesi rıza alınır.Hasta yakını yok ise hastanın bilinci kapalı ve hayati önem arz eden durumlarda müdahaleye hekim yetkilidir.
• Operasyonla ilgili cerrahi süreç planlı ameliyat süreci gibi işler.

Cerrahi Operasyon Öncesi Son Doğrulama (Ameliyat Masasında Yatan Ama Henüz Ameliyat Edilmeyen Hasta İçin):

1.Henüz ameliyat edilmemiş ancak ameliyat masasında yatar halde olan hasta için yapılması gereken son doğrulama sürecine (Time-out); ameliyathane ekibi, aktif iletişim ve son sürece ait kontrol listeleri dâhil olmaktadır.

2.Hasta ameliyathaneye alınırken güvenli cerrahi kontrol listesi ekibin katılımıyla birlikte dikkatlice doldurulur.

3.Güvenli cerrahi için kontrol listesi adımlarını etkili bir şekilde uygulamayı amaçlayan ekipler, çalışmaları esnasında azami verimliliği ve etkinliği hedeflemektedir.. Bu açıdan, bütün adımlar kontrol listesi sorumlusu ile sözlü olarak kontrol edilir.

Her evrede güvenli cerrahi kontrol listesi doldurulur.

CERRAHİ OPERASYON SIRASINDA VE SONRASINDA YAPILAN UYGULAMALAR

• Cerrahi alan enfeksiyonlarının engellenmesinin sağlanması için tüm süreçler dikkatlice gözden  geçirilir.
• Doğru kayıt tutulması amacıyla cerrahi güvenlik listesi düzenli ve doğru olarak uygulanmasından sorumlu ameliyatı yapan cerrahın sorumluluğunda belirlenen bir kişi tarafından sesli okunup ilgili kutucuklar doldurulur.
• Ameliyat sırasında kullanılan materyaller, sarf malzemeler ameliyata giren ekip tarafından hasta dosyasında bulunan ameliyatta sayımı yapılan malzeme formuna kaydedilir.
• Ameliyatı biten hasta anestezi teknikeri eşliğinde uyandırma odasına (POSTOPERATİF ALAN)  alınır. Hastanın hayati fonksiyonları düzelene kadar post-op takip edilir.
• Ameliyat sırasında alınan tüm numune ve biyopsi örnekleri patoloji kaplarına konulur. Patoloji kabına ve formuna muayene barkodu ( hasta adı ve soyadı, bilgi işlem numarası, tarih, dr. adı soyadı içeren) yapıştırılır.

 

AMELİYATHANEDE HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK KURALLAR

1.Hasta Güvenliği:

• Ameliyat hazırlığından, bitimine kadar bütün aşamalarında ameliyat ekibinin her üyesi enfeksiyon kontrol komitesinin yayınlamış olduğu talimatlar doğrultusunda tüm enfeksiyon kontrol önlemlerini alır.
• Hastaya steril olarak kullanılması gereken tüm malzemelerin steril olmasını sağlar. Koruyucu giysi ve ekipman kullanılır.
• Hasta düşmelerini önlemek amacıyla ,düşme riski önleme prosedürü, hastaların güvenli transferine yönelik prosedür  ve düşme riski değerlendirme prosedürüne uyulur.
• Hastanın kimlik bilgilerinin doğrulanmasında hastanın kol bandındaki bilgiler, dosyasındaki bilgiler ve hastanın ( bilinci açık ise) kendi onayı ile verilen bilgiler karşılaştırılır ve hasta kimliğinin doğrulanması prosedürü uygulanır.
• Ameliyathane personeline hasta ve çalışan güvenliğinin korunması ve sağlanması, atıkların ayrılması ve toplanması, hastane enfeksiyonları, ilaç yönetimi, güvenli cerrahi uygulamaları konusunda periyodik eğitimler düzenlenir .
• Kullanılan aletlerin bakım ve kalibrasyonu tam ve zamanında yapılır.
• Ameliyata alınan her hasta kan yoluyla bulaşan hastalıklar yönünden potansiyel enfekte kabul edilir ve standart kişisel koruyucu önlemler alınır. Bilinen damlacık, temas, sıkı temas, hava yolu ile bulaşan enfeksiyon mevcutsa; ameliyathane çalışanları bilgilendirilerek enfeksiyonla bağlantılı özgün izolasyon gereklilikleri yerine getirilir.

2. Çalışan Güvenliği:

• Anestezi cihazının düzenli kontrol ve bakımı, kalibrasyonu yapılır.
• Periyodik sağlık taramaları yapılır.
• Kesici delici alet yaralanmalarına karşı özel kutular bulundurulur
• .Kan ve vücut sıvılarının damlama/sıçramasına karşı koruyucu kişisel koruyucu ekipman bulundurulur.
• Yangın ve diğer felaketlere karşı eğitim, tatbikat ve söndürme cihazlarının kontrolü, elektrik hatlarının toprak bağlantısı yapılır.

 AMELİYATHANEDE TESİS GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK  KURALLAR

1. Ameliyathane havalandırma sisteminin bakım ve kontrolü teknik servis tarafından belirli dönemlerde yapılmaktadır.

2.Ameliyathanelerde hepafiltre veya benzeri mikroorganizmaları süzebilen ve tutabilen havalandırma sistemi   bulunmaktadır.

3.Ameliyathane odasında ısı ve nem takibi yapılır ve bu değerlerini periyodik ölçümlerini içiren sıcaklık  ve  nem takip formuna kaydedilmektedir.

              NOT: Normal şartlarda ameliyathane oda ısısı ( 20-23 ºC ) olmalıdır. Ancak ameliyatın türüne ve ihtiyaca  göre 18-26 ºC arasında ayarlanabilir olması önerilir. Bağıl nem minimum %30, maksimum %60 olmalıdır.

4.Ameliyathane odasındaki partikül ve mikro-organizma sayısı tespitine dair periyodik ölçümler yapılmaktadır.

5.Hijyenik klima tesisatındaki bütün mekanik sistemlerin periyodik olarak bakımları yapılmaktadır.

6.Ameliyathane içi ameliyat odalarında tüm cihazlar kesintisiz güç kaynağı ile desteklenmektedir. Elektrik kesilmesi durumunda kesintisiz güç kaynağının ortalama 1 saat kadar ameliyathaneye destek olmaktaktadır.

TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON KURALLARINA İLİŞKİN UYGULAMALAR

1.Ameliyathanenin günlük temizliği ameliyat aralarında, ameliyatların bitiminde risk düzeylerine göre ameliyathane temizlik planına uygun olarak yapılmaktadır.. Temizlik bittikten sonra vaka yoksa salonun kapısı kapatılır.

2.Çalışanlar öncelikle kendilerini korumaları için gerekli önlemleri alırlar(eldiven maske bone vb.)

3.Ameliyat salonlarındaki demirbaş malzemeler (ameliyat masası, lambalar, dolaplar vb.) dezenfektanlı suyla silinir ve kurulanır.

4.Koridorlarda ve depolardaki eşyalar dezenfektanlı suyla silinir ve kurulanır, yerlere paspas çekilir.

5.Ortak kullanım alanları (dinlenme odaları vb.) dezenfektan madde ile temizlenir.

6.Tuvaletlerin zemin ve duvarları yıkanır, lavabo ve tuvaletler dezenfektan ile temizlenir.

7. Ameliyathaneden çıkan tüm atıklar tıbbi atıkların toplanması ve uzaklaştırılması atık toplama ve  yönetme talimatına göre yapılır.

• TIBBİ ATIKLAR (Enfeksiyöz atıklar, patolojik atıklar,kesici-delici atıklar)
• TEHLİKELİ ATIKLAR
• EVSEL ATIKLAR

8.Steril, yarı steril(TEMİZ) ve steril olmayan(KİRLİ)  alanların temizliği risk düzeylerine göre temizlik planına kurallara uygun olarak yapılmaktadır.